Program profilaktyki logopedycznej
Rozwój dziecka » Program profilaktyki logopedycznej
PROGRAM PROFILAKTYKI LOGOPEDYCZNEJ
Program jest skierowany do dzieci najmłodszych, rozpoczynających edukację w przedszkolu, oraz ich rodziców, którzy są niezbędnym ogniwem zapewniającym skuteczność całego procesu terapii logopedycznej. Określa sposoby realizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej dla dziecka z potrzebami logopedycznymi – pomoc będzie udzielana poprzez stymulację, terapię oraz reedukację logopedyczną.
Główny cel
Stymulowanie rozwoju językowego dzieci rozpoczynających edukację przedszkolną oraz zapobieganie powstawaniu zaburzeń mowy.
Cele ogólne
- wspomaganie rozwoju mowy dzieci
- wykształcenie umiejętności prawidłowego sposobu połykania
- nauka gospodarowania powietrzem wydechowym
- usprawnianie motoryki narządów artykulacyjnych
- rozwijanie i uwrażliwianie percepcji słuchowej
- wzbogacanie słownictwa czynnego i biernego
- świadoma współpraca rodziców nad rozwojem mowy swoich dzieci
Cele szczegółowe
1. Rozumienie mowy
Stymulowanie rozwoju mowy w zakresie:
- różnicowania i wskazywania przez dziecko znanych przedmiotów – zabawek /miś, auto, traktor, kotek, lala, itp. /
- różnicowania, porównywania i wskazywania przez dziecko czynności z codziennego życia /np. idzie, biegnie, śpi, pije, je, śmieje się, płacze/
- różnicowania, porównywania i wskazywania części zabawek, ciała zwierząt, itp. /np. oko, nos, ucho, brzuszek, rączka, koło, okno, światełko/
- różnicowania, porównywania i wskazywania położenia przedmiotów /np. na stole, pod stołem, w koszyku, za drzewem, przed drzewem/
- różnicowania, porównywania i wskazywania wielkości, długości, szerokości, ilości, szybkości przedmiotów /np. mały/duży, mało/dużo, szybko/ wolno, wysoko/ nisko/
- różnicowania, porównywania i wskazywania stanów emocjonalnych, kolorów /np. mały/duży, czerwony/żółty, niebieski/zielony; smutny/wesoły, zdziwiony/ zmartwiony, gruby/chudy, mały/duży/
- różnicowania, porównywania i klasyfikowania przedmiotów ze względu na wielkość, smak, cechy wyglądu zewnętrznego /np. małe – duże, słodkie – kwaśne, gorące – zimne, mokre – suche, czyste – brudne, jasne – ciemne, młody – stary, wysoki – niski, gruby – chudy/
2. Mowa ekspresywna (semantyka i gramatyka)
- nazywanie osób i przedmiotów z najbliższego otoczenia dziecka /np. kotek, ptaszek, piesek, lala, miś/
- nazywanie prostych czynności znanych dziecku z codziennego życia /np. pije, biegnie, lata, siedzi/
- różnicowanie i nazywanie części ciała osób, zwierząt, elementów składowych zabawek i znanych dziecku przedmiotów
- różnicowanie, porównywanie i nazywanie osób i przedmiotów oraz czynności przez nie wykonywanych
- wypowiadanie się na bliskie dziecku tematy
- różnicowanie, porównywanie i nazywanie cech zewnętrznego wyglądu
- poszerzanie słownika czynnego dziecka przez wyszukiwanie rymów, synonimów, antonimów, itp.
- stymulowanie rozwoju mowy i poszerzanie zasobu pojęć ogólnych z przyswajaniem odpowiednich określeń
- wypowiadanie się na temat ilustracji
- wyodrębnianie elementów akcji, wiązanie przyczyn i skutków
- układanie i opowiadanie historyjki obrazkowej
- rozwijanie umiejętności poprawnego formułowania wypowiedzi
- wyrabiania umiejętności prawidłowego budowania zdań i posługiwania się nimi w mowie wiązanej /np. układanie zdań z podanymi wyrazami/
3. Artykulacja, słuch fonematyczny /analiza i synteza słuchowa wyrazu
- naśladowanie odgłosów znanych dziecku z codziennego życia /np. pociąg (fu- fu- fu), wiatr (wwy- wwy- wwy)/
- stymulowanie rozwoju mowy przez rozwijanie słuchu np. wskazywanie źródła danego odgłosu /np. łączenie dźwięku z obrazkiem lub zabawką: klakson – autko”/
- powtarzanie usłyszanych sylab /np. ba- pa, fy- wy, ta- da, oko- ogo, się- zie/
- nazywanie przedmiotów na materiale obrazkowym
- stymulowanie rozwoju mowy i rozwijanie słuchu fonematycznego przez różnicowanie i wskazywanie słów jednakowych i podobnie brzmiących
- rozwijanie płynności mowy /np. przez powtarzania zwrotów, zdań i fragmentów wierszyków/
4. Sprawność aparatu artykulacyjnego i płynność mówienia
Rozwijanie sprawności warg:
- uśmiech - dziubek,
- parskanie,
- cmokanie,
- nadymanie policzków,
- wyszczerzanie zębów – zwieranie i chowanie warg (lew – małpa)
Rozwijanie sprawności języka przez:
- wysuwanie i chowanie języka,
- unoszenie języka do nosa,
- kierowanie na brodę,
- kląskanie (konik),
- oblizywanie warg,
- grot /język wysunięty z ust – nie opiera się o zęby/,
- naprzemienne dotykanie czubkiem języka górnych jedynek i górnych dziąseł
5. Sprawność funkcji oddechowo – połykowych, fonacji
- rozwijanie umiejętności prawidłowego oddychania,
- rozwijanie umiejętności prawidłowego połykania,
- rozwijanie umiejętności panowania nad emisją głosu
Cele realizowane będą w korelacji z planem rocznym i planami miesięcznymi w formie zabaw i ćwiczeń.
Realizacja programu ma doprowadzić do osiągnięcia przez wszystkie dzieci w przedszkolu :
- sprawności strony artykulacyjnej, gramatycznej, leksykalnej mowy,
- umiejętności sprawnego komunikowania się z rówieśnikami i dorosłymi z bliższego i dalszego środowiska wychowawczego,
- umiejętności komunikowania o swoich potrzebach , stanach emocjonalnych
Osoby uczestniczące w realizacji programu
Rola prowadzącego zajęcia polegać będzie na budowaniu atmosfery zaufania i zachęty oraz na pobudzaniu aktywności uczestników. Osobą kluczową będzie:
- nauczyciel, przeszkolony w zakresie profilaktyki logopedycznej, mający wiedzę z podstaw logopedii, z zakresu psychologii rozwojowej i klinicznej, pedagogiki, znający dynamikę rozwoju mowy i myślenia dzieci. Nauczyciel jest ogniwem pośrednim między logopedą, i innymi specjalistami, a środowiskiem dziecka – rodzicami i innymi nauczycielami.
- koordynatorem działań diagnostycznych i programu stymulowania rozwoju dziecka w grupach przedszkolnych jest logopeda.
ETAPY REALIZACJI PROGRAMU
- Przeprowadzenie diagnozy logopedycznej dzieci uczestniczących w programie, wywiadów z rodzicami oraz obserwacji dzieci. Badanie zostanie wykonane w oparciu o Kwestionariusz Wczesnej Diagnozy Logopedycznej, które sprawdza:
- sposób oddychania i połykania
- słuch
- budowę narządów artykulacyjnych
- sprawność aparatu mowy
- poprawność artykulacyjną mowy
- rozumienie języka
- Instruktaż dla rodziców. Rodzice poznają ogólne zagadnienia profilaktyki logopedycznej i konsekwencje zaniedbań. Zapoznanie rodziców z wynikami przeprowadzonych badań i wskazanie właściwego postępowania terapeutycznego.
- Organizowanie zajęć logorytmicznych w grupach dzieci najmłodszych, rozwijających mowę i słuch, wyrabiających poczucie rytmu i stymulujących werbalnie.
- Dokonanie ewaluacji, polegającej na przeprowadzeniu powtórnych badań logopedycznych wśród dzieci, wśród których występowały nieprawidłowości związane z rozwojem mowy.